Τα παπαγαλάκια που έχουν συνηθίσει στις συνθήκες της ζωής μας, είναι συνήθως ανθεκτικά και όταν τα περιποιείστε σωστά, δεν αρρωσταίνουν σχεδόν καθόλου. Τελείως διαφορετικά είναι τα πράγματα με νεοφερμένα πουλιά, που έχουν περάσει ένα μεγάλο και δύσκολο ταξίδι, είναι εκτεθειμένα στην αλλαγή του κλίματος και της διατροφής και πιθανόν σε μια λανθασμένη και απρόσεχτη μεταχείριση - όλα αυτά είναι παράγοντες που καταστρέφουν την υγεία ενός τόσο ανθεκτικού πουλιού. Σύμφωνα με τους κανονισμούς εισαγωγής μπορεί κανείς να είναι σχεδόν σίγουρος, ότι όλα τα πουλιά που υπάρχουν στο εμπόριο, έχουν περάσει από καραντίνα και μπορούν να θεωρούνται ότι έχουν συνηθίσει στις συνθήκες ζωής του τόπου. Πολλά είδη - ιδιαίτερα τα αυστραλέζικα - κυκλοφορούν στο εμπόριο μόνο σαν πουλιά εκτροφείου.
Ποιες είναι όμως οι συνήθεις αρρώστιες των παπαγαλάκων?
Ας αρχίσουμε με τις παρατηρήσεις που μπορείτε να κάνετε και μόνοι σας. Πρώτη ένδειξη αρρώστιας είναι όταν το πουλί στηρίζεται στον ύπνο του και στα δυο του πόδια. Ένα υγιές, ώριμο πουλί όταν κοιμάται στέκεται πάντα στο ένα του πόδι. Ένα μόλις νεοφερμένο πουλί, όμως, στηρίζεται στον ύπνο του και στα δυο του πόδια.
Από άλλες ενδείξεις αρρώστιας αναφέρουμε το άταχτο φτέρωμα, θαμπά μάτια, αδιαφορία, συχνά ανορεξία. Πάντως, πρέπει να προσέξετε ότι τα άρρωστα πουλιά κάθονται πολλή ώρα στο δοχείο με την τροφή και όλο ανακατεύουν με το ράμφος τους την τροφή, άλλα συνήθως δεν τρώνε. Επίσης κόπρανα σε υγρή μορφή - συνήθως άσπρα η πράσινα - είναι ένδειξη αρρώστιας που δεν μένει απαρατήρητη.
Το πρώτο μέτρο που πρέπει να πάρετε είναι να απομονώσετε το άρρωστο πουλί. Το δεύτερο μέτρο είναι μεγάλη ζέστη - αυτό είναι το γενικό φάρμακο για άρρωστα τροπικά πουλιά. Γι αυτό είναι καλό να έχετε ένα θερμαινόμενο κλουβί, μέσα στο οποίο να βάζετε το άρρωστο πουλί. Αυτό το κλουβί μπορεί να είναι κατασκευασμένο με διάφορους τρόπους, π.χ. σαν κλουβί σε σχήμα κουτιού, που η μπροστινή πλευρά του είναι κλειστή με μια γυάλινη πλάκα. Στο χώρο του κλουβιού υπάρχουν δυο ράβδοι για να κάθεται το πουλί. τα δοχεία με την τροφή μπορείτε να τα σπρώχνετε απέξω. Το κάτω μέρος είναι καλυμμένο με ασβέστη. Ο πίσω τοίχος έχει τρεις ηλεκτρικές λάμπες και η κάθε μια από αυτές έχει ένα διακόπτη έξω από το κλουβί. Στις δυο στενές πλευρές του κλουβιού υπάρχουν τρεις οριζόντιες ράβδοι. Στην επάνω υπάρχει ένα πλέγμα (ένα κομμάτι οξυγονοκολλημένο πλέγμα είναι κατάλληλο για αυτή την περίπτωση) στη μεσαία ένα πλαίσιο με μια οθόνη και στην κατώτερη μια πλάκα από ασβέστη με πολλές τρύπες, διαμέτρου 3 με 4 cm. Μπροστά από το κάτω μέρος υπάρχει μια πόρτα, καλυμμένη με ασβέστη στην εσωτερική της πλευρά. Για τη θέρμανση του κλουβιού χρησιμοποιείτε τρεις λαμπτήρες των 40, 25 και 15 Watt. Μπορείτε να ρυθμίσετε τη ζέστη ανάβοντας όλους η έναν η δυο λαμπτήρες. Έτσι, έχετε το πολύ 80 Watt, η κάνοντας συνδυασμούς 65, 55, 49, 25 η 15 Watt. Η ζέστη ανεβαίνει από τις τρύπες της πλάκας από άσβεστη στο επάνω μέρος, όπου μπορείτε να ελέγχετε τη θερμοκρασία με ένα θερμόμετρο που κρέμεται στον πίσω τοίχο. Η ζέστη ρυθμίζεται ανάβοντας η σβήνοντας μια η περισσότερες λάμπες, η με έξι τρύπες (διαμέτρου 1 cm) που βρίσκονται στους δυο πλαϊνούς τοίχους και μπορούν να κλείσουν με συρτές. Η κοπριά του πουλιού πέφτει μέσα από το πλέγμα πάνω στην οθόνη. Τόσο το πλέγμα όσο και το τελάρο με την οθόνη μπορούν να αφαιρεθούν και να αντικατασταθούν εύκολα ανοίγοντας τη μπροστινή πόρτα. Όταν το πουλί αρχίζει να αναρρώνει μπορείτε να χαμηλώσετε τη θερμοκρασία σταδιακά, και πιθανόν να αντικαταστήσετε τη γυάλινη πλάκα με συρματόπλεγμα. Η θερμοκρασία του κλουβιού εξαρτάται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Πριν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε το κλουβί, πρέπει πρώτα να το δοκιμάσετε για να ξέρετε ακριβώς πως θα πετύχετε την επιθυμητή θερμοκρασία μέσα στο κλουβί. Τον πρώτο καιρό πρέπει να παρακολουθείτε το πουλί για να δείτε αν η θερμοκρασία του κάνει καλό.
Στις περισσότερες φορές, είναι δύσκολο να διαπιστώσετε τι αρρώστια έχει ένα παπαγαλάκι η ένα μικρο πουλί, γιατί πολλές αρρώστιες παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα και για αυτό το πολύ πολύ να υποθέσει κανείς μια συγκεκριμένη αρρώστια.
Οι κυριότερες αρρώστιες είναι διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος και κρυολογήματα. Γι αυτό είναι καλό να ελέγχετε τα κόπρανα καλύπτοντας το δάπεδο του κλουβιού με εφημερίδα. Τα υγιή παπαγαλάκια έχουν σχεδόν πάντα σφιχτά και ξερά κόπρανα - εξαιρούνται τα θηλυκά όταν επωάζουν. Τα κόπρανα όμως πουλιών που υποφέρουν από το στομάχι τους η είναι κρυωμένα (το κρυολόγημα επιφέρει συχνά ερεθισμό των εντέρων) είναι νερουλά. Δίνετε σε παπαγαλάκια που υποφέρουν από το στομάχι τους μόνο ξερούς σπόρους (κοτσάνια κεχριού πρέπει πάντα να προτιμούνται) και λίγα κάρβουνα.
Συχνά η καλύτερη θεραπεία συνιστάται σε υψηλή θερμοκρασία σε συνδυασμό με αντιβιοτικά. Από αντιβιοτικά δίνετε τους Terramycin - Hen διαλυμένη σε νερό 500 mg σε 35 cm νερό περίπου. Αυτό το διάλυμα να τους το δώσετε τις πρώτες τρεις ημέρες. Είναι φυσικά καλύτερα όταν τα πουλιά παίρνουν το "φάρμακο" τους με τη θέλησή τους, γιατί έτσι αποφεύγετε να τους δώσετε το φάρμακο με το ζόρι, πράγμα που φοβίζει το πουλί και το εξαντλεί περισσότερο. Με τα μικρά πουλιά είναι πιο εύκολο, με τα παπαγαλάκια όμως που δεν έχουν μεγάλη ανάγκη για νερό είναι συχνά πιο δύσκολο. Πρέπει λοιπόν να τους δίνετε δυο με τρεις φορές την ημέρα νερό με ένα σταγονόμετρο. Γι αυτές τις περιπτώσεις είναι καλό ένα ελβετικό παρασκεύασμα - Auramin, το οποίο κυκλοφορεί σε κρεμοειδή μορφή σε σωληνάριο. Δυο με τρεις φορές την ημέρα πιέζετε το σωληνάριο και βάζετε ένα κομμάτι σε μέγεθος φακής στο ράμφος του πουλιού. Είχα πάντα επιτυχία με αυτό το παρασκεύασμα.
Θέλουμε να αναφέρουμε και την αρρώστια του θηλυκού, τη Legenot - την ανικανότητα του θηλυκού να γεννήσει το αυγό - που δεν εμφανίζεται συχνά σε καλοφροντισμένα παπαγαλάκια. Το πολύ πολύ να εμφανιστεί όταν τα πουλιά αρχίζουν να γεννάνε αυγά την άνοιξη στο υπαίθριο αναθρεπτήριο ενώ ο καιρός είναι ακόμα κρύος. Γι αυτό δεν θα πρέπει να δώσετε στα πουλιά τις φωλιές πριν μαλακώσει ο καιρός, δηλαδή συνήθως τον Απρίλη η Μάη. Άλλος λόγος για αυτή την αρρώστια είναι ότι το θηλυκό δεν είναι σε θέση να γεννήσει είτε γιατί το αυγό είναι πολύ μεγάλο, είτε γιατί δεν έχει τσόφλι. Τα θηλυκά που έχουν αυτή την αρρώστια βγαίνουν από τη φωλιά και κάθονται με ακατάστατο πτέρωμα στο δάπεδο του αναθρεπτήριου. Αν δεν επέμβετε, το πουλί πεθαίνει. Το θηλυκό πρέπει να μεταφερθεί αμέσως σε κλουβί για άρρωστα πουλιά, αφού του δώσετε μερικές σταγόνες ελαιόλαδου η παραφινόλαδο με ένα μικρο σταγονόμετρο. Η θερμοκρασία σε αυτό το κλουβί θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 30 και 35 βαθμούς Κελσίου. Συνήθως το θηλυκό κάνει το αυγό μέσα σε μίση η μια ώρα και μετά ζωηρέυει πάλι. Αν το αυγό έχει μαλακό κέλυφος - μπορείτε να το νιώσετε πιέζοντας το ελαφρά με το δάχτυλο - το σπάτε μόνοι σας πιέζοντας το προσεκτικά και από τις δυο πλευρές. Ένα θηλυκό που έχει υποφέρει από Legenot πρέπει να το παρακολουθείτε συνέχεια για να μπορέσετε να επέμβετε αν ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Το καλύτερο προληπτικό μέτρο είναι το εξής: Φροντίζετε πάντα να παίρνουν τα πουλιά άφθονες βιταμίνες και νερό.
Εκτός από αυτό δεν θα πρέπει να ζευγαρώνονται πολύ μικρά πουλιά και να μην επιτρέπεται να γεννάνε περισσότερα από δυο νεοσσούς.
Τα πουλιά έχουν την κακή συνήθεια να μαδάνε τα φτερά τους, κυρίως τα μοναχικά πουλιά που βαριούνται. Γι αυτό θα πρέπει να ασχολείστε πολύ με το πουλί. Τα πουλιά μπορεί να μαδάνε τα φτερά τους και από έλλειψη ασβεστίου η βιταμινών. Δεν πρέπει να ξεχνάτε να δίνετε καθημερινά φρέσκα κλαδιά στο πουλί για να τα τσιμπάει. Και ένα καθημερινό ντους με το ποτιστήρι είναι καλό. Ιδιαίτερα για πουλιά που δεν κάνουν μπάνιο.