Μια υγιής φυτοκαλλιέργεια εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, διαφορετικούς βέβαια, για τα διάφορα είδη φυτών.
Σε γενικές γραμμές, οι φυτοκαλιέργειες στα ενυδρεία ευδοκιμούν χωρίς πολλή φροντίδα. Χρειάζονται μόνο το κατάλληλο φως και τη σωστή επιλογή του εδάφους ώστε να τους παρέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Η ποιότητα του νερού δεν έχει και μεγάλη σημασία. Πριν από αρκετό καιρό, επικρατούσε η άποψη ότι τα υδρόβια φυτά πρέπει να έχουν το ίδιο περίπου νερό που είχαν και στον τόπο καταγωγής τους, δηλαδή μαλακό νερό.
Στο μεταξύ, διαπιστώθηκε πως τα ίδια υδρόβια φυτά ευδοκιμούν στο ενυδρείο και με λίγο πιο σκληρό νερό. Βέβαια, πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις. Γι αυτό, αφήστε τα ευαίσθητα φυτά στους ειδικούς και, σαν αρχάριος, ασχοληθείτε καλύτερα με λιγότερο ευαίσθητα φυτά.
Ο σπουδαιότερος παράγοντας για μια πυκνή και υγιή φυτοκαλλιέργεια, είναι ο σωστός φωτισμός του ενυδρείου. Χωρίς την ενέργεια του φωτός, δεν υπάρχει φυτοκαλλιέργεια, γιατί μόνο με την ενέργεια του φωτός μετατρέπει η χλωροφύλλη των φύλλων το διοξείδιο του άνθρακα σε άμυλο και ζάχαρη. Αυτό το φυσικό φαινόμενο ονομάζεται φωτοσύνθεση. Εάν δεν υπάρχει αρκετό φως, τα φυτά μαραίνονται.
Ένας άλλος, πολύ σπουδαίος παράγοντας, για την φυτοκαλλιέργεια είναι το έδαφος του πυθμένα. Εάν το έδαφος αερίζεται καλά, εάν δηλαδή τροφοδοτείται επαρκώς με οξυγόνο, τότε οι ρίζες των φυτών είναι άσπρες και υγιείς. Όταν σταματήσει η τροφοδότηση με οξυγόνο, οι ρίζες μαυρίζουν και η ανάπτυξη των φυτών σταματάει.
Έτσι βγαίνει το συμπέρασμα, ότι το έδαφος πρέπει να είναι χαλαρό για να μπορεί να κυκλοφορεί το νερό. Συνιστάται, επίσης, η κοκκομετρική διαβάθμιση του εδάφους να είναι από 2 μέχρι το πολύ 5 χιλ.
Τα χαλίκια αφήνουν κενά μεταξύ τους και κυκλοφορεί το νερό, μετά όμως από κάποιο χρονικό διάστημα, τα κενά γεμίζουν με διάφορα τρίμματα και σκόνη.
Έτσι, κάθε 2 - 3 χρόνια, πρέπει να πλένουμε καλά τον πυθμένα και να διαμορφώνουμε πάλι από την αρχή το ενυδρείο μας. Στο σημείο αυτό πρέπει να σας προειδοποιήσουμε κατηγορηματικά. Μη βάζετε χώμα στον πυθμένα του ενυδρείου σας. Τα οργανικά συστατικά σαπίζουν πολύ γρήγορα και έτσι επιβαρύνουν άσκοπα το νερό. Τα περισσότερα υδρόβια φυτά αφομοιώνουν το μεγαλύτερο μέρος των θρεπτικών συστατικών από τα φύλλα τους.
Για τα περισσότερα υδρόβια φυτά, οι ρίζες χρησιμεύουν μόνο για αγκύρωση, και όχι για να παίρνουν τροφή. Έτσι, η περιεκτικότητα του εδάφους σε θρεπτικά συστατικά δε χρησιμεύει σε τίποτα.
Εάν μερικά υδρόβια φυτά χρειάζονται περισσότερη τροφή, μπορούμε να τα τροφοδοτούμε τοπικά, στις ρίζες τους. Τα ειδικά καταστήματα προσφέρουν μπαλίτσες ή χάπια που τα τοποθετούμε στις ρίζες των φυτών που τα έχουν ανάγκη. Η προσοχή μας, λοιπόν, πρέπει να είναι στο νερό γιατί από αυτό παίρνουν τα περισσότερα υδρόβια φυτά τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται. Εδώ πρέπει να τονίσουμε πάλι τη σημασία του διοξειδίου του άνθρακα, επειδή είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας φωτοσύνθεσης.
Τα υδρόβια φυτά που ζουν σε μαλακά νερά χρειάζονται ελεύθερο διοξείδιο του άνθρακα. Φυτά από σκληρότερα νερά έχουν την ικανότητα να ελευθερώνουν το διοξείδιο του άνθρακα από διάφορες χημικές ενώσεις. Αυτό όμως είναι και λίγο επικίνδυνο γιατί έτσι ανεβαίνει ο δείκτης pH. Στην περίπτωση αυτή, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να διοχετεύσουμε ελεύθερο διοξείδιο του άνθρακα.
Και στην περίπτωση αυτή, τα ειδικά καταστήματα προσφέρουν τη λύση. Έχουν και διαθέτουν τους λεγόμενους διάχυτες διοξειδίου του άνθρακα. Ο πιο φτηνός αποτελείται από ένα σωλήνα διάχυσης με μεμβράνη που έχει συνδεθεί με μια φιάλη διοξειδίου του άνθρακα. Έτσι, καθημερινά μπορούμε να γεμίζουμε το σωλήνα με διοξείδιο του άνθρακα. Ακόμη, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα φυτά χρειάζονται και λίπασμα σιδήρου.
Με την τακτική λίπανση των υδροβίων φυτών, αυξάνει και η περιεκτικότητα του νερού σε άλατα.
Έτσι γίνεται απαραίτητη και η τακτική αλλαγή του νερού.