Αγγελόψαρα

Τα Αγγελόψαρα (Pterophyllum scalare) είναι είδος εξίσου διαδεδομένο με το δίσκο, το αγγελόψαρο κολυμπάει στα περισσότερα ενυδρεία. Και όμως, πριν κατακλύσουν την αγορά η εκτροφή τους θεωρείτο δύσκολη και απαιτητική. Όσο περνούσε ο καιρός και νέες γενιές αγγελόψαρων γεννιόνταν σε αιχμαλωσία, η αντίληψη για αυτά άλλαζε. Οι εκτροφείς που αρέσκονται στις προκλήσεις, θέλησαν να τιθασεύσουν ένα «άγριο» είδος, το Pterophyllum altum. Το είδος αυτό παρουσιάζει ιδιαίτερα καλαίσθητη εικόνα χάρη στο υψηλό του σώμα και το ιδιόμορφο ρύγχος του. Κάποιοι εκτροφείς νιώθουν ότι και οι προγενέστεροι τους όταν ασχολήθηκαν με το κοινό αγγελόψαρο. Τους φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να διατηρήσουν τα ενδεδειγμένα επίπεδα pH, σκληρότητας, θερμοκρασίας, φωτός αλλά και να επιτύχουν την κατάλληλη διατροφή.

Κάπου εδώ αρχίζει και η περιπέτεια του έμπειρου εκτροφέα Χιρόσι Αζούμα με τα αγγελόψαρα Altum, μια ιστορία που μας μεταφέρει στον εν πολλοίς άγνωστο, όσο και συναρπαστικό μικρόκοσμο των φανατικών του ενυδρείου. Το 1985, λοιπόν μια παρέα P. altum βρέθηκε να πλατσουρίζει κάπου στη μέση του ποταμού Ορινόκο στην Κολομβία. Τα ψάρια, 4-5 μηνών, αιχμαλωτίστηκαν και εστάλησαν στην Ιαπωνία, στο ενυδρείο του κου Κανέγκαε, γνωστού του Χιρόσι. Ο Κανέγκαε προσπάθησε να αναπαράγει τις συνθήκες υπό τις οποίες τα ψάρια ζούσαν στο φυσικό τους περιβάλλον. Τα τοποθέτησε σε ενυδρείο με διαστάσεις 1,21 χ 0,60 χ 0,45 εκατ. (90 γαλόνια) με pH 5.0 και θερμοκρασία 80°F. Σημειωτέον ότι οι φυσικές συνθήκες στις οποίες είχαν ζήσει τα P. altum ήταν: σκληρότητα 0°, ανθρακούχος σκληρότητα 4°, αγωγιμότητα 15.

Χάρη στις ευνοϊκές συνθήκες που τους εξασφάλισε ο Κανάγκαε είδε τα ψαράκια να μεγαλώνουν και να γίνονται όμορφα και εύρωστα. Χρειάστηκαν 5 ολόκληρα χρόνια για να συναφθεί ο πρώτος δεσμός. Τον Αύγουστο του 1990 το ευτυχές και μοναδικό ζεύγος παρήγαγε 800 αυγά. Αρκετά από αυτά εκκολάφτηκαν και αναπτύχθηκαν πλήρως. Τι τα θέλετε όμως. Οι γονείς σκέφτηκαν πως είχαν επιτελέσει στο ακέραιο το καθήκον τους και σταμάτησαν να πολλαπλασιάζουν το είδος.

Σε αυτό το σημείο μπαίνει στην ιστορία ο Αζούμα, ο οποίος τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς παίρνει 20 από τα αγγελάκια που γεννήθηκαν στο ενυδρείο του Κανάγκαε. Τότε είχαν μήκος 3,5 εκατοστά. Τα έβαλε σε ενυδρείο διαστάσεων 1,50 χ 0,60 χ 0,45 (περίπου 110 γαλόνια) και ρύθμισε τη θερμοκρασία μεταξύ 82- σκληρότητα μεταξύ 3-5 85°F, την αγωγιμότητα μεταξύ 230-260 microsiemens, το ΡΗ μεταξύ 5,6-6,0 και την γενική βαθμών. Άλλαζε 30 γαλόνια νερό κάθε εβδομάδα. Όσο για το διαιτολόγιο τους αυτό ορίστηκε σε μικρά κατεψυγμένα σκουλήκια και εκείνα τα κοκκινωπά που χρησιμοποιούν οι ψαράδες για δολώματα μεγαλύτερα καθώς και ποικιλία ξηράς τροφής.

Όλα πηγαίνουν ωραία και καλά μέχρι που τα μικρά έπιασαν πάτο. Το σώμα τους άρχισε να γίνεται γλοιώδες, το χρώμα τους να ξεθωριάζει και τα πτερύγιά τους να στραβώνουν. Δεν ήξερε τι να υποθέσει ο Αζούμα δεδομένου ότι όλες αυτές οι καταστροφές αποκλείεται να οφείλονταν σε μια και μοναδική αιτία. Πίστεψε ότι είχε να κάνει με πολλαπλές μολύνσεις. Αποδείχτηκε πως επρόκειτο για τη φοβερή και τρομερή ασθένεια που προσβάλει τους δίσκους και τα αγγελόψαρα. Δέκα ψαράκια χάθηκαν από την αρρώστια ενώ τα υπόλοιπα κατάφερε να τα σώσει χορηγώντας τους έναν συνδυασμό κυανού μεθυλενίου, πράσινου μαλαχίτη και αντιβιοτικά FURAN.

Η καταιγίδα κόπασε και 2 χρόνια αργότερα στα ήρεμα πια νερά άνθισε το πρώτο ειδύλλιο. Συνεπαρμένος ο Αζούμα άρχισε να παρατηρεί και να καταγράφει ότι εκτιμούσε αξιόλογο. Δεν μπορούσε να καταλάβει ποιο ήταν το αρσενικό και ποιο το θηλυκό. Πάντως το ένα είχε μήκος 5,2 ίντσες και ύψος 13 ίντσες και το άλλο 6 ίντσες και 14,4 ίντσες αντίστοιχα. Στα P. scalare το αρσενικό είναι μεγαλύτερο, αλλά στην περίπτωση αυτού του ζευγαριού η διαφορά του μήκους δεν είναι εμφανής όσο στο P. scalare. Πάντως η συμπεριφορά των ψαριών έμοιαζε πολύ με εκείνη των Ρ. scalare.

Ο καιρός περνούσε και το ζεύγος δεν εννοούσε να τεκνοποιήσει. Ο Αζούμα βάλθηκε να τους φτιάξει περιβάλλον. Ανεβοκατέβαζε θερμοκρασία νερού και ΡΗ, αλλά αποτέλεσμα μηδέν. Την επόμενη χρονιά σκέφτηκε πως ίσως οι 2 ήθελαν να μείνουν μόνοι και έτσι τα μετέφερε στο κατάδικο τους ενυδρείο αναπαραγωγής. Όμως και πάλι τίποτα. «Μήπως τους πέφτει μικρό;» σκέφτηκε και τα μετακόμισε σε άλλο ενυδρείο λίγο πιο μικρό από εκείνο μέσα στο οποίο είχαν μεγαλώσει.

Πέντε μήνες αργότερα έλαβε χώρα το ευτυχές γεγονός. Γύρω στις 5 το πρωί η θηλυκιά άρχισε να ωοτοκεί μέσα στον ειδικά για αυτόν τον λόγο τοποθετημένο κεραμικό κώνο. Την ώρα εκείνη οι συνθήκες που επικρατούσαν ήταν 82°F, ΡΗ 6,0 και συνολική σκληρότητα 3°. Ο Αζούμα μπόρεσε να κάνει τις παρατηρήσεις που επιδιώκει κάθε αφοσιωμένος στη βιολογία των αγαπημένων του ζώων. Είδε λοιπόν ότι οι σωλήνες ωοτοκίας αυτών των ψαριών ήταν μεγαλύτεροι από εκείνους του Ρ scalare και ακόμα πως, ενώ η τακτική προσεγγίσεως του άλλου φύλου θύμιζε πάρα πολύ τα P. scalare, τα P. altum ήταν πιο διστακτικά. Κάθε κίνηση έξω από το ενυδρείο τα θορυβούσε και ο Αζούμα είχε φτάσει να πατάει στις μύτες των ποδιών - που λέει ο λόγος. Πάντως μέχρι τις 8 το ζεύγος συνέχιζε να επιδίδεται στο ειρηνικό του έργο και όλα έμοιαζαν να εξελίσσονται ομαλά, με τον πατέρα να πηγαινοέρχεται και να γονιμοποιεί τα ωάρια με τον χαρακτηριστικό ψαρίσιο τρόπο του. Τα αυγά έφτασαν τα 200 και να σου οι στοργικοί γονείς άρχισαν να τα ...τρώνε! Ο Αζούμα γρήγορα τα μετέφερε σε ενυδρείο εκκολάψεως, αλλά σύντομα απογοητεύτηκε ολοκληρωτικά όλα τα αυγά πήραν λευκό χρώμα για να αποδειχθεί ότι ήταν άνευ περιεχομένου.

Ο Αζούμα δεν απογοητεύτηκε από την πρώτη αποτυχία. Συνέχισε να περιποιείται το ζεύγος υπομονετικά, ώσπου τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς γέννησαν ξανά. Κι όταν λέμε γέννησαν εννοούμε γεννούσαν επί 4 ώρες! Αυτή τη φορά απέδωσαν 450 αυγά, αλλά ξαφνικά τους ξανάνοιξε η όρεξη... με αποτέλεσμα να μειώσουν τους απογόνους τους κατά 50. Στην εκκόλαψη έφτασαν μόνο 30 τελικά, ωστόσο ήταν μια κάποια αρχή.

Τρεις μήνες αργότερα το ζευγάρι των αγγελόψαρων έφερε στον υδάτινο κόσμο 400-500 αυγά μετά από 4, πάλι, ώρες ωοτοκίας. Αυτή τη φορά αρκέστηκαν να φάνε 20-30 αυγά μόνο, τα οποία και έπεσαν στο βυθό. Έχοντας καεί στο παρελθόν, ο Αζούμα μετέφερε τα αυγά σε ενυδρείο εκκολάψεως. Το αποτέλεσμα τον δικαίωσε καθώς 100-120 από αυτά είδαν το φως της μέρας 60-70 ώρες μετά από τη γονιμοποίηση. Πέντε μέρες μετά τη γέννηση τα ψαράκια μπορούσαν να κολυμπήσουν και σε ηλικία 40-50 ημερών έτρωγαν σκουλήκια για δολώματα. Τα λιλιπούτεια P. altum διαφέρουν φανερά από τα Ρ. scalare. Τα altum είναι ψηλότερα, με μακρύτερα και αιχμηρότερα ραχιαία και πρωκτικά πτερύγια.