Σωστή εγκατάσταση περιστεριών

Για να διασταυρώσετε τα περιστέρια σε καλή υγιεινή και αναπαραγωγική κατάσταση δεν χρειάζεστε κανέναν περίπλοκο εξοπλισμό ή ακριβά κτίσματα. Θα νιώσουν άνετα σε οποιοδήποτε σχεδόν περίβολο αρκεί να είναι φωτεινός, προφυλαγμένος, αδιάβροχος και χωρίς μικρόβια. Τα περισσότερα οικιακά περιστέρια είναι εγκαταστημένα σε περιστεριώνες οι οποίοι αποτελούνται από δύο μέρη: ένα συμπαγές σκέπαστρο που είναι συνεχές καταφύγιο και κολλητά σε αυτό ένα συρματόπλεγμα. Το καταφύγιο ή σπίτι περιέχει τις φωλιές που συνήθως βρίσκονται στη σειρά στον πίσω τοίχο. Χρησιμεύει για το κούρνιασμα των περιστεριών και την αναπαραγωγή. Το συρματόπλεγμα που καλύπτει την οροφή, τις πλευρές και το μπροστινό κομμάτι είναι ο χώρος που ασκούνται τα πουλιά και ξεκουράζονται. Εδώ μπορούν να πετάξουν όπου θέλουν, λιάζονται στον ήλιο, κάνουν μπάνιο και γενικά ακολουθούν τις ιδιαίτερες, φυσικές τους ανάγκες. Το σύρμα είναι συνήθως εφοδιασμένο με μερικά απαλά ξύλα για κούρνιασμα, τοποθετημένα ένα μέτρο πάνω από το έδαφος κατά μήκος των πλευρών έτσι ώστε να μένει όσο το δυνατόν περισσότερος χώρος για ανεμπόδιστο πέταγμα.

Ανάλογα με το κλίμα και άλλες συνθήκες, οι τροφοθήκες, ανθεκτικά κουτιά που καλύπτονται για να αποφευχθεί το λέρωμα, είναι τοποθετημένες είτε στο σύρμα είτε στο καταφύγιο. Το μέγεθος του καταφύγιου και του περιβόλου ποικίλλει ανάλογα με τον αριθμό και τις ποικιλίες των περιστεριών που εκτρέφονται. Πρέπει να έχουν αρκετό χώρο για να μη συνωστίζονται. Είναι μεγάλη ικανοποίηση τόσο για τον εκτροφέα όσο και για τα πουλιά να εκτρέφονται περιορισμένος αριθμός αναπαραγωγικών ζευγαριών σε άφθονο χώρο. Έτσι δε συνωστίζονται και δεν υποχρεώνονται να μαλώνουν για να εξασφαλίσουν χώρο κουρνιάσματος ή αναπαραγωγής, όπως θα γινόταν σε περιορισμένο χώρο. Ο συνωστισμός προκαλεί καβγάδες όσον αφορά την κατοχή της φωλιάς, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται τα αυγά και να πληγώνονται τα πιτσούνια. Και πάνω από όλα ο συνωστισμός των περιστεριών είναι αιτία για κακή τύχη στον περιστεριώνα.

Αυτό μπορεί να αποφευχθεί αν ο εκτροφέας συγκρατηθεί και δε βάλει και άλλα πουλιά στον περιστεριώνα του παρά μόνον τόσα όσα είχε προβλέψει όταν το έχτιζε. Κάτω από κανονικές συνθήκες καλό είναι κάθε ζευγάρι να έχει τη δική του φωλιά. Επειδή είναι πολύ παραγωγικά, τα περισσότερα ζευγάρια θα γεννούν συχνά αυγά και σχεδόν ταυτόχρονα, αυτό σημαίνει ότι όταν τα πιτσούνια θα είναι κάμποσες βδομάδες μεγάλα, η θηλυκιά θα κλωσάει σε ένα δεύτερο κουτί, που θα βρίσκεται κοντά στο άλλο. Για να εμποδίσετε τον καβγά των πουλιών για εξασφάλιση φωλιάς καλό είναι να τοποθετήσετε περισσότερες φωλιές από τον αριθμό των περιστεριών. Το λιγότερο δύο φωλιές για κάθε ζευγάρι. Τα κουτιά μπορούν να στερεωθούν στον πίσω τοίχο του καταφύγιου όπου το φως τα ζεσταίνει και τα φωτίζει το μεγαλύτερο μέρος της μέρας και όπου ο εκτροφέας μπορεί να παρακολουθεί τις δραστηριότητες των πουλιών του απέξω, χωρίς να πρέπει να μπει στον περιστεριώνα.

Θα είναι χρήσιμο οι φωλιές να γίνουν από κουτιά ανοιχτά στο πάνω μέρος. Με τους πάτους τους στερεωμένους ή καθισμένους στον πίσω τοίχο του καταφύγιου, τα κουτιά είναι τοποθετημένα στη σειρά, οι μπροστινές τους πόρτες να έχουν ένα περιθώριο δεκαπέντε εκατοστών καρφωμένο στο κάτω μέρος για να εμποδίζει τα μικρά να πέφτουν σε περίπτωση που βγουν από τη φωλιά τους. Κάθε κουτί πρέπει να έχει μια συμπαγή στέγη για να προφυλάσσει τη φωλιά να λερωθεί από τα πουλιά που κουρνιάζουν στο πάνω μέρος του κουτιού. Δε χρειάζονται κούρνιες στο μπροστινό μέρος του κουτιού μια και τα περιστέρια θα πετάξουν κατευθείαν πάνω και μέσα στις φωλιές. Επιπλέον αυτές οι κούρνιες είναι ακόμα λόγος για καβγά. Το πανέρι της φωλιάς, φτιαγμένο από αρκετά βαρύ υλικό για να μην μπορούν να το αναποδογυρίζουν τα περιστέρια, είναι τοποθετημένο σε κάθε κουτί. Τέτοια πανέρια πωλούνται στα καταστήματα για ζώα, τα οποία έχουν επίσης όλα τα είδη τροφίμων και άλλων εξαρτημάτων του περιστεριώνα.

Μερικοί εκτροφείς βγάζουν λίγο black-leaf Forly (ένα εντομοκτόνο) στον πάτο κάθε πανεριού για να απομακρύνουν τις ψείρες και τα έντομα, μετά γεμίζουν το μισό πανέρι με άχυρο ή άλλο κατάλληλο για φωλιά υλικό. Επειδή τα περιστέρια δεν είναι και τόσο ικανά να χτίζουν φωλιές, δέχονται ευχάριστα αυτή τη βοήθεια. Σε μερικούς περιστεριώνες θα βρείτε πάνω στο πάτωμα του περιστεριώνα σχάρες γεμάτες με ρίζες καπνού, που τα περιστέρια τα τραβάνε ένα-ένα και τα μεταφέρουν στις φωλιές τους. Η έντονη οσμή των ριζών του καπνού λέγεται ότι διώχνει τις ψείρες από τις φωλιές. Όταν τα πιτσούνια εγκαταλείπουν τη φωλιά σε ηλικία 4 βδομάδων σχεδόν, τα πανέρια καθαρίζονται πολύ καλά.

Βαριά είδη περιστεριών όπως τα Runts, που πετάνε πολύ λίγο, και άλλα είδη που κάθονται τον περισσότερο καιρό στο πάτωμα του περιστεριώνα, θα πρέπει να έχουν φωλιές ακουμπισμένες στο πάτωμα. Φυσικά το μέγεθος των κουτιών θα πρέπει να είναι ανάλογο με αυτό των περιστεριών. Όταν δεν είναι επιθυμητό να εξετάζετε από κοντά τις αναπαραγωγικές δραστηριότητες κάθε ζευγαριού, όπως π.χ. στους περιστεριώνες των Racing Homer, κάθε διαμέρισμα αποτελείται από δυο σειρές φωλιές, έχει μια συρμάτινη πόρτα που μπορεί να κλειδωθεί. Σε τέτοια διαμερίσματα τα πουλιά συνήθως μένουν μέχρι να γεννήσουν αυγά. Αυτά τα συρμάτινα σύνορα υπάρχουν στα μαγαζιά που έχουν εξοπλισμό περιστεριώνων.

Πολλοί εκτροφείς έχουν αρκετή οικονομική άνεση για να φτιάξουν πολύ μεγάλους περιστεριώνες, και συχνά βρίσκουν αναγκαίο να αξιοποιήσουν σοφίτες, αποθήκες, καθώς και άχρηστα μέρη στάβλων σαν περιστεριώνες. Αυτά πρέπει να είναι φωτεινά, στεγνά και προσιτά. Ένας μάλλον ανασταλτικός παράγοντας σε όλα αυτά είναι ότι δεν είναι προστατευμένα από τα μικρόβια. Ποντίκια και αρουραίοι πλησιάζουν μέρη όπου υπάρχει στάρι. Αν καταφέρουν να μπουν στους περιστεριώνες θα αναστατώσουν τα πουλιά που κάθονται πάνω στα αυγά ή τα μικρά - ιδιαίτερα τη νύχτα. Είναι γνωστό ότι οι αρουραίοι επιτίθενται και πληγώνουν τα πιτσούνια στις φωλιές τους. Αν και τέτοιου είδους περιστεριώνες μπορούν να προστατευτούν από τα τρωκτικά, είναι πολύ λίγο πρακτικοί.

Επειδή τα οικιακά περιστέρια είναι ατρόμητα μπορεί να αντέξουν τη ζέστη και το κρύο, με την προϋπόθεση ότι τρέφονται καλά και δεν εκτίθενται σε υπερβολικές θερμοκρασίες για μεγάλα χρονικά διαστήματα και να μπορούν να καταφεύγουν σε ένα στεγανό και στεγνό καταφύγιο όποτε το επιθυμούν. Το μπροστινό μέρος αυτού του καταφύγιου πρέπει να είναι έτσι τοποθετημένο ώστε να επιτρέπει να μπαίνει ο πρωινός ήλιος. Στα ήπια κλίματα, το μπροστινό μέρος μένει ανοιχτό όλο το χρόνο σε άλλα κλίματα το μπροστινό μέρος μπορεί να γίνει από ξύλο με παράθυρα και πόρτα που συνήθως μένουν ανοιχτά όταν έχει καλό καιρό. Προσεχτικά σχεδιασμένα καταφύγια είναι συχνά εφοδιασμένα με ειδικά παράθυρα εξαερισμού και ηλεκτρικό φως - ακριβά και όχι πάντα απαραίτητα πράγματα που οι αρχάριοι ίσως επιθυμούν να αποκτήσουν, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα.

Επειδή τα περιστέρια δεν είναι εντελώς σκληραγωγημένα δεν μπορούν να σταθούν ή να καθίσουν σε κρύο, υγρό ή βρεγμένο πάτωμα. Το πάτωμα πρέπει να διατηρείται στεγνό, όσο γίνεται περισσότερο. Μπορεί να είναι από χώμα, ξύλο ή μπετόν και καλό είναι να καλύπτεται από στρώμα άμμου που θα πρέπει κατά διαστήματα να ανανεώνεται. Στο ελεύθερο μέρος του περιστεριώνα απαιτείται σωστή αποχέτευση για να εμποδίζει το βρόχινο νερό και το χιόνι να λιμνάζει με το οποίο θα λερωθούν τα πουλιά επειδή συχνά το πίνουν.

Τα τρωκτικά, όπως τα ποντίκια και οι αρουραίοι, μπορούν να κρατηθούν μακριά από τον περιστεριώνα αν γίνει ένας περίγυρος 46 εκατοστών γύρω από τον περιστεριώνα φτιαγμένος από μπετόν. Ένα συρματόπλεγμα που θα καλύπτει την οροφή, τις πλευρές και το μπροστινό μέρος του ελεύθερου χώρου θα εμποδίσει τα τρωκτικά να μπουν μέσα. Ένας περιστεριώνας απαλλαγμένος από ζωύφια συντελεί στην υγεία των περιστεριών και τα αφήνει ελεύθερα να ακολουθήσουν τις φυσικές τους δραστηριότητες. Η προστασία του περιστεριώνα από ζωύφια είναι ένα επιπλέον έξοδο, είναι όμως πρακτικά η σιγουριά της υγείας των περιστεριών και της ανεμπόδιστης αναπαραγωγής. Επιπλέον δεν υπάρχει κανένας εκτροφέας που δε χαίρεται όταν δουλεύει σε χώρο απαλλαγμένο από ζωύφια, όπου δεν έχει να ασχολείται συνέχεια με παγίδες ή να βάζει δηλητήριο για ανεπιθύμητους «επισκέπτες».

Οι τοίχοι του περιστεριώνα καλό είναι να ασβεστώνονται μια φορά το χρόνο τουλάχιστον για να διατηρούνται καθαροί και όμορφοι μαζί. Τα κουτιά για τις φωλιές, οι κούρνιες και ο άλλος εξοπλισμός πρέπει να καθαρίζονται πολύ καλά και να απολυμαίνονται στο τέλος της αναπαραγωγικής εποχής έτσι ώστε να είναι έτοιμες για χρήση την επόμενη άνοιξη. Οι εκτροφείς πασχίζουν πολύ να διατηρούν τον περιστεριώνα καθαρό. Αν ακολουθήσουν όλοι αυτές τις οδηγίες θα βρουν περισσότερη ικανοποίηση από το χόμπι τους και τα πουλιά τους θα είναι καθαρότερα και πιο υγιή.

Οι περιστεριώνες που είναι σχεδιασμένοι για Racing Homer είναι συνήθως εφοδιασμένοι με ιδιαίτερο εξοπλισμό, όπως παγίδες για να πιάνουν τα πουλιά που γυρίζουν από τις κούρσες, χωριστά διαμερίσματα, ηλεκτρικό φωτισμό μέσα και έξω, τρεχούμενο νερό για να πίνουν και να πλένονται, χωριστές σε σχήμα V κούρνιες, και άλλα παρόμοια πράγματα. Αυτοί οι περιστεριώνες είναι έτσι κατασκευασμένοι ώστε τα πουλιά που βρίσκονται μέσα να έχουν πανοραμική θέα της γύρω περιοχής μέσα από τα κάγκελα. Αυτό είναι μια καλή δικαιολογία, γιατί οι περιστεριώνες συχνά τοποθετούνται σε ψηλό σημείο.

Τα πιτσούνια μένουν σε κλουβιά παρόμοια με αυτά των κοτόπουλων. Εφοδιασμένα με ταΐστρες, ποτίστρες και πέτρινα δοχεία καθώς και με συρμάτινους πάτους, αυτά τα κλουβιά στεγάζουν ένα ζευγάρι με τις δυο του φωλιές. Όταν τα πουλιά προορίζονται μόνο για αναπαραγωγή δεν έχουν ελεύθερο χώρο για πέταγμα στο κλουβί, όπου οι αναπαραγωγικές τους δραστηριότητες ελέγχονται εύκολα. Αυτά τα κλουβιά στερούνται σπλαχνικότητας και δεν συνιστούνται ιδιαίτερα.

Για το χτίσιμο οποιουδήποτε είδους περιστεριώνα, ο αρχάριος πρέπει να προσαρμοστεί στην κατασκευή άλλων που υπάρχουν στη γειτονιά, μια και τις περισσότερες φορές αυτά είναι προσαρμοσμένα στο κλίμα και σε άλλες τοπικές συνθήκες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των περιστεριών. Μπορεί να πάρει μια ιδέα επισκεπτόμενος τους γειτονικούς περιστεριώνες. Επιπλέον ο αρχάριος θα παρατηρήσει τον εξοπλισμό των άλλων εκτροφέων και θα δει από πρώτο χέρι και σε χρήση τα διάφορα εξαρτήματα του περιστεριώνα, όπως ταΐστρες, ποτίστρες, μπανιέρες, πανέρια, κούρνιες και ότι άλλο χρειάζεται για να είναι τα περιστέρια υγιή και σε άριστη αναπαραγωγική κατάσταση.